Δημόσιο Καπνεργοστάσιο: Η «Πύλη» Τέχνης και Πολιτισμού της Αθήνας

* Του Χρήστου Τεντόμα

1930: Το δεύτερο δημόσιο καπνεργοστάσιο της Αθήνας, το θρυλικό καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν είναι γεγονός. Η κατασκευή του που είχε ξεκινήσει δύο χρόνια νωρίτερα από το Ελληνικό Δημόσιο ολοκληρώνεται, και πλέον το εκκινεί η λειτουργία του.

 Έκτοτε, και μέχρι τη δεκαετία του ’90 θα φιλοξενήσει δεκάδες επιχειρήσεις καπνού, αποτελώντας σήμα κατατεθέν για την πρωτεύουσα.  

1989: Το Υπουργείο Πολιτισμού χαρακτηρίζει το εμβληματικό Δημόσιο Καπνεργοστάσιο της ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο μαζί με τον μηχανολογικό του εξοπλισμό. 

2000: Το ιστορικό κτίριο παραχωρείται στη Βουλή των Ελλήνων, για να στεγάζει μέχρι και σήμερα τη Βιβλιοθήκη και το Τυπογραφείο της Βουλής.

2020: Έτος τομή για την ιστορική εξέλιξη ενός κοσμήματος βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του περασμένου αιώνα. 

Η Βουλή των Ελλήνων και ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ συμπράττουν με έναυσμα τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, για την υλοποίηση του Πολιτιστικού Προγράμματος Σύγχρονης Τέχνης, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο, κατά το διάστημα Ιουνίου-Δεκεμβρίου 2021.

Μια μνημειώδεις έκθεσης μεγάλης διάρκειας, υπό τον τίτλο «Πύλη/Portals», με αναθέσεις έργων από 40 Έλληνες και διεθνείς καλλιτέχνες, έρχεται να βάλει σε νέες ράγες τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες στον χώρο των Τεχνών στην Αθήνα του σήμερα. 

Το επιβλητικό κτίριο που καλύπτει ένα τεράστιο οικοδομικό τετράγωνο μεταξύ των οδών Λενορμάν, Αμφιάραου, Λέανδρου και Κρέοντος, μεταμορφώνεται μέσα από το φιλόδοξο εγχείρημα του ΝΕΟΝ και του ιδρυτή του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, σε λίκνο πολιτισμού. 

Η Αθήνα αποκτά ένα ακόμη σημαντικό τοπόσημο. Το Δημόσιο Καπνεργοστάσιο θα αναδειχθεί σε όλη του την αίγλη σε έναν σύγχρονο χώρο, σύμβολο ανοιχτότητας, που θα αποτελέσει ένα δυναμικό κέντρο συνάντησης και ανταλλαγής ιδεών.  

Κομβικός σταθμός σε αυτό το μεγαλειώδες εγχείρημα είναι τα σημαντικά οφέλη από την συνεργασία δημόσιων και ιδιωτικών φορέων. Η δημόσια περιουσία αξιοποιείται και αναβαθμίζει την καθημερινότητα των πολιτών. 

Άξιο λόγου είναι πως με δαπάνες του ΝΕΟΝ – ύψους ενός εκατ. Ευρώ – ένα μέρος του εμβληματικού  κτιρίου αναβαθμίζεται με εργασίες υποδομής και λειτουργικής αποκατάστασης και διαρρυθμίζεται ως εκθεσιακός χώρος, ενώ το αναμορφωμένο Καπνεργοστάσιο θα εξοπλιστούν με σύγχρονες υποδομές για το κοινό και τους επισκέπτες. 

Η επετειακή χρονιά 2021, αποτελεί την αρχή για πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην αναβάθμιση της καθημερινότητας των πολιτών. Η Τέχνη και ο Πολιτισμός είναι το όχημα που οδηγεί στην επόμενη ημέρα. Η σύγχρονη Τέχνη μέσα από τις αναπτυξιακές της προοπτικές έχει τη δυνατότητα να αφυπνίσει σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, να προσφέρει συγκινήσεις και να αποτελέσει εφαλτήριο για την ανάδειξη των σημαντικών μας πολιτιστικών μνημείων. 

Το γεμάτο συμβολισμούς εγχείρημα του Καπνεργοστασίου της Λένορμαν λειτουργεί ως μια πύλη για την επιστροφή στην κανονικότητα. Τη νέα κανονικότητα της Αθήνας, με την Τέχνη και τον Πολιτισμό στο βάθρο που τους αξίζουν. Το υψηλότερο. 

* Ο Χρήστος Τεντόμας είναι Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων και Πολιτισμού & Αθλητισμού της ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος)