Εκλογικός νόμος – ΚΕΔΕ: Διαφωνίες για τη μείωση δημοτικών συμβούλων, τις Κοινότητες και την ποσόστωση γυναικών
Παρατηρήσεις για το περιεχόμενο του εκλογικού νομοσχεδίου και τις προτάσεις της για τη διαξαγωγή των αυτοδιοικητικών εκλογών διατύπωσε η ΚΕΔΕ στην τελευταία συνεδρίαση της.
Όπως επισημάνθηκε στην ανακοίνωση της Ένωσης μετά τη λήξη της συνεδρίασης το σχέδιο νόμου ως προς τη φιλοσοφία του κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση και θα συμβάλλει καθοριστικά στη διασφάλιση της κυβερνησιμότητας των δήμων.
Επιμέρους, όπως ανακοίνωσε η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, θα υποβάλλει σχέδιο θέσεων στο δημόσιο διάλογο, μόλις το νομοσχέδιο τεθεί σε διαβούλευση.
Οι δήμαρχοι τάχθηκαν υπέρ της επαναφοράς της πενταετούς θητείας των αιρετών της Αυτοδιοίκησης, και στην πλειοψηφία τους συμφώνησαν με το ποσοστό 43% για την εκλογή δημάρχου.
Ωστόσο, διαφωνίες διατυπώθηκαν με τις διατάξεις για τη μείωση των δημοτικών συμβούλων, την μείωση της ποσόστωσης των γυναικών στα ψηφοδέλτια, τον τρόπο εκλογής των εκπροσώπων των τοπικών κοινοτήτων, αλλά και την ημερομηνία υποβολής των υποψήφιων συνδυασμών.
Τον προβληματισμό τους εξέφρασαν τα μέλη της ΚΕΔΕ για την εκλογή χωρίς σταυρό -αριστίνδην- πρώην δημάρχων σε συνδυασμούς καθώς και για την συνταγματικότητα της σχετικής διάταξης.
Αναλυτικά οι προτάσεις της ΚΕΔΕ για τον εκλογικό νόμο:
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης παρουσιάστηκε το κείμενο θέσεων της Κ.Ε.Δ.Ε. πάνω στο προτεινόμενο από την πολιτική ηγεσία του ΥΠ.ΕΣ. νομοσχέδιο που αφορά την «Εκλογή Δημοτικών και Περιφερειακών αρχών».
Ως προς τη φιλοσοφία του νομοσχεδίου, η ΚΕΔΕ επισήμανε πως κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση και θα συμβάλλει καθοριστικά στη διασφάλιση της κυβερνησιμότητας των Δήμων.
Επιμέρους, η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, θα υποβάλλει σχέδιο θέσεων στο δημόσιο διάλογο, μόλις το νομοσχέδιο τεθεί σε διαβούλευση.
Μερικά από τα βασικότερα σημεία που χρήζουν βελτίωσης, είναι τα παρακάτω:
Η ΚΕΔΕ δεν συμφωνεί με τη μείωση των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, γιατί αυτή θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα δεδομένου ότι υπάρχουν Δήμοι πολλών ταχυτήτων και Δήμοι που προήλθαν από συνενώσεις πολλών Δημοτικών Ενοτήτων. Επίσης δημιουργεί τον κίνδυνο να αποκλειστούν από την ενασχόληση με τα κοινά, μέλη ή κοινωνικές ομάδες. Με δεδομένο ότι ο αριθμός των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου δεν επηρεάζει δημοσιονομικά το Κράτος ή τον εκάστοτε Δήμο, ακόμη και αν θεωρηθεί πως η μείωση του αριθμού μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη ποιότητα του διαλόγου, η ΚΕΔΕ προτείνει η όποια μείωση να μην υπερβαίνει το 10%.
Για τους Δήμους που προέρχονται από συνένωση άνω των 6 Δήμων και κοινοτήτων ο αριθμός των μελών του Δημοτικού Συμβούλιου να είναι εκείνος που αντιστοιχεί στην επόμενη πληθυσμιακή κλίμακα σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό.
Σε σχέση με τις τοπικές κοινότητες
Η ΚΕΔΕ προτείνει να μειωθεί το όριο εκλογής πολυμελών οργάνων, από τους 500 στους 300 κατοίκους, αφού με δεδομένη τη νέα απογραφή του 2021, σε πολλά χωριά θα σημειωθεί μείωση του πληθυσμού.
Επίσης οι αλλαγές που προβλέπει το νέο σχέδιο νόμου για ύπαρξη κοινού, ενιαίου ψηφοδελτίου σε χωριά κάτω των 500 (300) κατοίκων, μάλλον θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από όσα θα λύσει, με το να εμφανίζεται ένας υποψήφιος σε πολλά ψηφοδέλτια.
Η ΚΕΔΕ προτείνει για λόγους απλότητας, το ψηφοδέλτιο να είναι ενιαίο και παραταξιακό, ανεξάρτητα από το όριο των κατοίκων. Κάθε συνδυασμός να έχει τους δικούς του υποψήφιους, ανεξάρτητα από το μέγεθος της πόλης ή χωριού.
Επίσης να παραμείνουν οι διατάξεις του άρθρου 8 του Ν.3852/2010 σύμφωνα με τις οποίες προβλέπονται:
- Τοπικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό μέχρι τριακοσίους (300) κατοίκους όπου εκλέγεται ένας εκπρόσωπος που θα είναι ο πρόεδρος της κοινότητας.
- Τοπικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό από τριακόσιους έναν έως δύο χιλιάδες (301-2.000) κατοίκους με τριμελές συμβούλιο
- Πληθυσμός έως δέκα χιλιάδες (10.000) κατοίκους πενταμελές συμβούλιο,
- Πληθυσμός από δέκα χιλιάδες έναν έως πενήντα χιλιάδες (10.001-50.000) κατοίκους από έντεκα (11) μέλη
- Πληθυσμός από πενήντα χιλιάδες έναν (50.001) και άνω κατοίκους από δεκαπέντε (15) μέλη.
Προτείνεται παράλληλα η μη κατάργηση δημοτικών κοινοτήτων σε δήμους με πληθυσμό της έδρας τους κάτω των 100.000 κατοίκων για τους παρακάτω κυρίως λόγους:
α) Σε πολλούς επαρχιακούς Δήμους, στις έδρες των Δήμων είναι προσαρτημένα μεγάλα χωριά και συνοικισμοί που δεν εκλέγουν προέδρους. Στα τοπικά συμβούλια των εδρών συμμετείχαν εκπρόσωποι των χωριών αυτών, καλύπτοντας το κενό.
β) Τα τοπικά συμβούλια των εδρών αποτελούν θερμοκοιτίδες στελεχών που μπορούν να μεταπηδήσουν στα Δημοτικά Συμβούλια σε μέλλοντα χρόνο.
Η ΚΕΔΕ συμφωνεί με την επαναφορά της πενταετούς θητείας των Δημοτικών Αρχών, που είναι άλλωστε και πάγιο αίτημά της.
Σε σχέση με τα απαραίτητα παράβολα συμμετοχής, προτείνεται η μείωση σε 10 ευρώ για τους εκπροσώπους τοπικών συμβουλίων, 50 ευρώ για τους υποψηφίους δημοτικών κοινοτήτων και 100 ευρώ για τους υποψήφιους δημάρχους.
Όσον αφορά στο θέμα της μείωσης του ποσοστού του αριθμού των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων από κάθε φύλο από 40% που ισχύει σήμερα σε 33%, η ΚΕΔΕ εκφράζει τη διαφωνία της. Για την ΚΕΔΕ, το πρόβλημα δεν είναι άλλωστε πόσες συμμετέχουν, αλλά πόσες τελικά εκλέγονται. Συνεπώς πρέπει όλοι να δώσουμε χώρο και να στηρίξουμε την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στα κοινά, αφού οι ποσοστώσεις μόνες τους δεν βοηθούν.
Για την ημερομηνία υποβολής των συνδυασμών, προτείνεται αυτός να ορισθεί είτε στις 31 Ιουλίου είτε στις 30 Αυγούστου δεδομένου ότι για πολλούς τουριστικούς Δήμους, οι καλοκαιρινοί μήνες είναι πολύ επιβαρυμένοι.
Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού δεν διευκρινίζεται με σαφήνεια ο τρόπος σταυροδοσίας.
Ως προς το άρθρο 22, το ΔΣ της ΚΕΔΕ συμφωνεί κατά πλειοψηφία με το ποσοστό 43% για την εκλογή Δημάρχου.
Σημειώνεται ότι μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου εξέφρασαν και τις παρακάτω απόψεις:
- Να ισχύσει εκ νέου το 50% +1
- Να παραμείνει το ισχύον σύστημα της απλής αναλογικής
- Να προσδιοριστεί ελάχιστη διαφορά 5% μεταξύ πρώτου και δεύτερου συνδυασμού σε περίπτωση που επιλεγεί χαμηλότερο του 50% ποσοστό εκλογής
Το όριο του 3% που προβλέπει το σχέδιο νόμου δεν έχει κάποιο νόημα για τους μικρούς Δήμους, όπου ούτως η άλλως το εκλογικό μέτρο είναι πάνω από 3%.
Για το λόγο αυτό η ΚΕΔΕ προτείνει πλαφόν εισόδου ανάλογο του εκλογικού μέτρου. Θα μπορούσε το πλαφόν να υπολογίζεται με το εκλογικό μέτρο συν 1%.
Η ΚΕΔΕ προτείνει να παραμείνει το σημερινό καθεστώς όπου πρόεδρος εκλέγεται ο πρώτος σε ψήφους υποψήφιος του πλειοψηφούντος συνδυασμού, λαμβάνοντας υπόψιν τις ιδιαιτερότητες και τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά μικρών χωριών και κοινοτήτων.
Τέλος η ΚΕΔΕ εκφράζει τους σοβαρότατους προβληματισμούς της για την εκλογή χωρίς σταυρό -αριστίνδην- πρώην Δημάρχων σε συνδυασμούς καθώς και για την συνταγματικότητα της σχετικής διάταξης.