Νέα απόφαση του ΥΠΕΝ για οικοδομικές άδειες

Σε νέα κόντρα με τους δήμους της χώρας οδηγείται το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά τη νέα νομοθετική ρύθμιση με την οποία επιχειρεί να καλύψει οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ, ακυρώνοντας την αναστολή των οικοδομικών αδειών που είχαν επιβάλλει οι δήμοι.

Συγκεκριμένα, μετά την απόφαση του ΣτΕ, το ΥΠΕΝ εξέδωσε Υπουργική Απόφαση, με την οποία παρατείνει για έναν μήνα την ισχύ της μεταβατικής νομοθετικής ρύθμισης.

Επίσης, συνεχίζεται η αναστολή έκδοσης προεγκρίσεων και νέων οικοδομικών αδειών, με κίνητρα ΝΟΚ, που ακύρωσε το ΣτΕ, ενώ ακυρώνονται οι αναστολές οικοδομικών αδειών από τους Δήμους μέχρι την οριστική νομοθετική λύση για εκκρεμείς και νέες οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ.

Η νέα απόφαση του Υπουργείου εναρμονίζεται εκ νέου με τις αποφάσεις του ΣτΕ για το ΝΟΚ, διατηρώντας ως χρονική αφετηρία την ημερομηνία της ανακοίνωσης του Προέδρου του ΣτΕ της 11ης Δεκεμβρίου 2024.

Λαμβάνοντας ως ημερομηνία επίσημης ανακοίνωσης της απόφασης του ΣτΕ την 24η Ιανουαρίου δίνει παράταση ενός μήνα, έως τις 24 Φεβρουαρίου, στο πάγωμα  έκδοσης νέων προεγκρίσεων και νέων οικοδομικών αδειών με χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ, που ακύρωσε το ΣτΕ.

Ταυτοχρόνως η νέα απόφαση, σύμφωνα με το  ΣτΕ που περιόρισε τα ακυρωτικά αποτελέσματα της απόφασης του, επαναφέρει και επεκτείνει την προστασία οικοδομικών αδειών του ΝΟΚ από αποφάσεις αναστολής τους από Δήμους και ΥΔΟΜ των Δήμων.

Προβλέπει για αυτές τις αποφάσεις αναστολής, «που έλαβαν χώρα από την 11η Δεκεμβρίου 2024 έως και τις 13 Φεβρουαρίου ότι ανακαλούνται αυτοδικαίως».

Η νέα νομοθετική ρύθμιση επιχειρεί να καλύψει οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ, οι οποίες πάγωσαν από αποφάσεις Δήμων, που δεν τήρησαν αλλά παρέκαμψαν την προηγούμενη νομοθετική ρύθμισης της 24ης Δεκεμβρίου 2024  του υπουργείου.

Στην πράξη θα κριθεί εάν θα ισχύσει η νέα απόφαση του ΥΠΕΝ και πως αυτή στο εξής θα εφαρμοστεί, καθώς  το θέμα των «προληπτικών» αναστολών και ελέγχων οικοδομικών αδειών ΝΟΚ από Δήμους έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις.

Παράλληλα, στη νέα υπουργική απόφαση που εξέδωσε το ΥΠΕΝ, προβλέπεται ότι παρατείνεται έως και την 24.2.2025 η  αναστολή της έκδοσης προεγκρίσεων και νέων οικοδομικών αδειών, που κάνουν χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ που ακύρωσε το ΣτΕ.

Αναφορικά με τις προθεσμίες για τις νομοθετικές πρωτοβουλίες του υπουργείου και της κυβέρνησης, μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου 2025, που ορίζει με τη νέα παράταση ως προθεσμία ισχύος της μεταβατικής νομοθετικής ρύθμισης, το ΥΠΕΝ δίνει προθεσμία στις νομοθετικές πρωτοβουλίες του υπουργείου και της κυβέρνησης μέχρι την ίδια ημερομηνία, για να προετοιμάσει και να θεσμοθετήσει τη νέα οριστική ρύθμιση για τις οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ, σύμφωνα με την τελική απόφαση του ΣτΕ

Αναφερόμενος στο θέμα ο αρμόδιος υφυπουργός ΠΕΝ Νίκος Ταγαράς δήλωσε: «Για τις οικοδομικές άδειες, που έχουν εκδοθεί νόμιμα, δεν έχουν προσβληθεί στα δικαστήρια και έχουν αποδεδειγμένα ξεκινήσει δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, οι κατασκευές μπορούν να ολοκληρωθούν. Για τις άδειες που έχουν εκδοθεί καθόλα νόμιμα, δεν έχουν προσβληθεί αλλά δεν έχουν ξεκινήσει οι εργασίες, μελετάμε τι είναι δυνατόν να νομοθετήσουμε με δεδομένο ότι είναι πιθανό οι ενδιαφερόμενοι να εγείρουν θέμα αποζημιώσεων. Αναζητούμε την ισορροπία μεταξύ αυτού που θέλουμε να κάνουμε και στα όσα θα επιτρέψει το ΣτΕ. Κοιτάμε μεταξύ άλλων διάφορα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας όπως είναι η μεταφορά του συντελεστή δόμησης ή κάποιο πολεοδομικό ισοδύναμο καθώς και τη διευκόλυνση όσων θα πάνε σε αναθεώρησης της άδειας τους».

Από την πλευρά του ο Θόδωρος Σκυλακάκης είπε: «Ευτυχώς είναι λιγότερες από αυτές που υπολογίζαμε, διότι κάναμε μία δειγματοληψία για να διαπιστώσουμε τί συμβαίνει. Αυτοί που εμπλέκονται με τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό είναι όλοι νόμιμοι, δηλαδή έβγαλαν την άδεια, ακολουθώντας το νόμο. Συνεπώς, σε συνεργασία με το Συμβούλιο της Επικρατείας θα δούμε τη μέγιστη δυνατή διευκόλυνση γι’ αυτούς τους ανθρώπους, έτσι ώστε να μην καθυστερήσουν οι οικοδομές τους και να επηρεαστούν -κατά το δυνατό- λιγότερο αυτές οι οικοδομικές άδειες» δήλωσε ο υπουργός ΠΕΝ Θόδωρος Σκυλακάκης.

Πέραν τούτου, το ΥΠΕΝ ετοιμάζεται να νομοθετήσει, προκειμένου «να περιορίσουμε το οικονομικό και κοινωνικό κόστος που έχει αυτή η απόφαση και να εξασφαλίσουμε ότι περιβαλλοντικά η δική μας παρέμβαση θα ισοσταθμίζει ό,τι κατά το ΣτΕ πρέπει να ισοσταθμιστεί», δηλώνει ο υπουργός ΠΕΝ Θόδωρος Σκυλακάκης, τονίζοντας ότι:

-«Yπάρχει ανάγκη για νομοθετική παρέμβαση κυρίως για να δούμε τι θα συμβεί στην οικοδομική δραστηριότητα και στην πιθανότητα να δημιουργούν υποχρεώσεις αποζημίωσης για το κράτος».

Άλλωστε το δόμο των αποζημιώσεων για χιλιάδες ιδιοκτήτες  ακινήτων και κατασκευαστές κτιρίων στις περιπτώσεις, που «προκαλείται ζημία από αντισυνταγματικότητα νόμου» ανοίγει η απόφαση του ΣτΕ. Το δικαστήριο ανακοίνωσε ότι υπάρχει δικαίωμα αποζημίωσης  «όταν προκαλείται ζημία από αντισυνταγματικότητα νόμου υπάρχει κατ’ αρχήν δικαίωμα αποζημίωσης, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις για την αστική ευθύνη του Κράτους»

Τέλος, αναμένεται η νομοθετική λύση για εκκρεμείς και νέες οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ.

Όπως αναφέρουν πληροφορίες, οριστικές αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί ακόμη και όλα δείχνουν ότι οι τελικές ρυθμίσεις για τις άδειες του ΝΟΚ θα «κλειδώσουν» στο «υψηλό επίπεδο της κυβερνητικής πυραμίδας». Μέχρι τώρα πάντως δεν έχουν γίνει επίσημες ανακοινώσεις για το χρονοδιάγραμμα ,που θα ακολουθηθεί για τη νομοθετική λύση στις άδειες του ΝΟΚ.

Ωστόσο οι  νομοθετικές λύσεις  δηλώνουν από το  ΥΠΕΝ,  ότι γίνεται προσπάθεια να καλύπτουν  «όλες τις περιπτώσεις οικοδομικών αδειών που επηρεάζονται από την απόφαση». Δηλαδή:

-τις  άδειες που δεν είχαν ξεκινήσει πριν την ανακοίνωση του ΣτΕ της 11ης  Δεκεμβρίου 2024 αλλά υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία συναλλαγών και εγκρίσεων, που τεκμηριώνουν αξιώσεις αποζημιώσεων,

-τις άδειες σε φάση έναρξης εργασιών πριν την ανακοίνωση του ΣτΕ της 11ης  Δεκεμβρίου 2024 και πώς αυτές θα εξειδικευτούν νομοθετικά, από την εκσκαφή και εφόσον αποδεικνύεται «καθ΄ οιονδήποτε τρόπο» όπως λέει το δικαστήριο. Και παράλληλα τίθεται θέμα για:

-τις άδειες, που ακυρώνονται στη δίκη του ΣτΕ και αυτές που ενδεχομένως θα ακυρωθούν σε εκκρεμείς δίκες, οι οποίες εκδόθηκαν και υλοποιήθηκαν νόμιμα, πριν τις ακυρωτικές δικαστικές αποφάσεις. Βεβαίως  υπάρχει η “κόκκινη γραμμή” των αυθαιρέτων για κτίρια που ανεγέρθηκαν μετά τις 27-7-2011 και η κατηγορία 5 παραμένει ερμητικά κλειστή, έως την ενεργοποίηση της Τράπεζας Γης και της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης.