Θεσμική αναβάθμιση του Ελληνικού Δικτύου Ανθεκτικών Πόλεων

Το θεσμικό της ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικών για την προστασία των πολιτών, και την θωράκιση των πόλεων από φυσικές καταστροφές, επιβεβαίωσε η Αυτοδιοίκηση, μέσα από την συμμετοχή των εκπροσώπων του Ελληνικού Δικτύου Ανθεκτικών Πόλεων στη διυπουργική σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου την Δευτέρα, υπό την προεδρία του Πρωθυπουργού.

Η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε κατόπιν επιστολής που απέστειλε ο Πρόεδρος του Ελ.Δ.Α.Π. προς τον Πρωθυπουργό, με την οποία ζητούσε τη συζήτηση κρίσιμων θεμάτων που αφορούν την ανθεκτικότητα των πόλεων και περιφερειών και την βελτίωση της συνεργασίας ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση και στους Δήμους, σε θέματα πολιτικής προστασίας.

Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης εξετάστηκαν τρόποι ενίσχυσης της εποικοδομητικής συνεργασίας, δεδομένου ότι με βάση το νέο δόγμα του υπουργείου Πολιτικής Προστασίας, η Αυτοδιοίκηση και των δύο βαθμών έχει αναλάβει αυξημένες υποχρεώσεις, τόσο σε επίπεδο λήψης προληπτικών μέτρων, όσο και επιχειρησιακής συνδρομής.

Ο Πρόεδρος του Δικτύου και Δήμαρχος Ελληνικού – Αργυρούπολης Γιάννης Κωνσταντάτος, κατέθεσε στον Πρωθυπουργό τον πλήρη φάκελο του Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης Πολιτικής Προστασίας το οποίο εκπονήθηκε από το Ελ.Δ.Α.Π.

Το Σχέδιο αφορά στη δημιουργία ενός ενιαίου μηχανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την αντιμετώπιση προκλήσεων, κινδύνων και απειλών — από την πρόληψη έως την αποκατάσταση — καθιστώντας την ανάγκη για μια τέτοια δομή πιο επιτακτική λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης.

Παράλληλα, παρουσιάστηκαν επιμέρους προτάσεις για το σύνολο των Δήμων – Μελών του Δικτύου σε όλη την χώρα, με στόχο την αποτελεσματικότερη πρόληψη φυσικών καταστροφών και πυρκαγιών, με δημοτικά μέσα, καθώς και την ενίσχυση της επιχειρησιακής ετοιμότητας των ΟΤΑ όταν απαιτείται.

​‌‍ Κεντρική θέση στη συζήτηση κατέλαβε η πρόταση του Ελ.Δ.Α.Π. για τη συγκρότηση Τοπικών Κέντρων Διαχείρισης Κρίσεων, τα οποία θα μπορούν να καλύπτουν την περιοχή ευθύνης μεμονωμένων Δήμων ή ομάδων Δήμων, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες κάθε περιοχής.

Στόχος είναι η ανάπτυξη ενός ισχυρού, προληπτικού συστήματος, αξιοποιώντας τη γνώση των τοπικών συνθηκών και τις πιο σύγχρονες τεχνολογίες.

Παράλληλα, αναδείχθηκε η ανάγκη για ουσιαστική γνώση και κατανόηση κάθε διαχειριζόμενης περιοχής — μέσα από εξειδικευμένες μελέτες και διαφοροποιημένα Σχέδια Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών — καθώς και η σημασία της τεχνολογικής υποστήριξης, της αξιοποίησης έξυπνων συστημάτων και της ενίσχυσης του υφιστάμενου εξοπλισμού και στόλου οχημάτων των Δήμων.

Από την πλευρά των κυβερνητικών στελεχών, αξιολογήθηκαν τα νέα μέσα που διατίθενται για την πολιτική προστασία, όπως ο υπό κατάρτιση νέος Χάρτης Επικινδυνότητας, που θα αποτυπώνει αναλυτικά τη διαβάθμιση κινδύνου εκδήλωσης δασικών πυρκαγιών.

Για το θέμα, ο αρμόδιος υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Κεφαλογιάννης παρουσίασε τα οφέλη από την υιοθέτηση του νέου Χάρτη, προσθέτοντας πως οι εργασίες για την κατάρτισή του αναμένεται να ολοκληρωθούν έως το τέλος του μήνα.

Δικαίωση για το Δίκτυο και την αυτοδιοίκηση αποτελεί η θετική ανταπόκριση για την πρόταση δημιουργίας Παρατηρητηρίου Πολιτικής Προστασίας, την οποία έχει ήδη υποβάλει στο Πράσινο Ταμείο.

Η πρόταση αφορά έναν ολοκληρωμένο μηχανισμό συλλογής, ανάλυσης και διάχυσης δεδομένων σε διάφορα επίπεδα διοίκησης, με στόχο τη διαμόρφωση αποτελεσματικών πολιτικών.

Στο πλαίσιο του καταμερισμού αρμοδιοτήτων, με βάση την εμπειρία, εξετάστηκε και το ενδεχόμενο το Δίκτυο να αναλάβει τη λεπτομερή καταγραφή, μεταξύ άλλων, των πυροσβεστικών μέσων, των οχημάτων έργου και των εκπαιδευμένων εθελοντών που διαθέτει κάθε Δήμος ανά την Ελλάδα.

Με αυτόν τον τρόπο θα είναι δυνατή η κατάρτιση βάσης δεδομένων η οποία θα επιτρέπει αφενός τη «χαρτογράφηση» των δυνατοτήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης και αφετέρου τον καλύτερο σχεδιασμό μελλοντικών προμηθειών, ώστε να καλυφθούν τυχόν κενά, με βάση τις ανάγκες κάθε περιοχής που θα αποτυπώνονται στον Χάρτη Επικινδυνότητας.

Παράλληλα, ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε και στον Άξονα του Σχεδίου Δράσης του Δικτύου που αφορά την Αναβάθμιση δεξιοτήτων ανθρώπινου δυναμικού.

Κοινή εκτίμηση και προοπτική είναι η συνεργασία για την καλύτερη προετοιμασία των ΟΤΑ στο πεδίο της πολιτικής προστασίας και η αναβάθμιση της εκπαίδευσης των δημοτικών υπαλλήλων που είναι επιφορτισμένοι με τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας, καθώς επίσης, η ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και ενδυνάμωση ατόμων και ομάδων πολιτών µε απώτερο σκοπό την ενεργό εμπλοκή τους σε δράσεις πολιτικής προστασίας.

Κατά την έναρξη της σύσκεψης ο πρωθυπουργός είπε προς τα μέλη του Δικτύου:

«Καλωσήρθατε, βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα την πρωτοβουλία την οποία έχετε αναλάβει, καθώς πια η έννοια της ανθεκτικότητας πρέπει να υπεισέλθει σε όλες τις δημόσιες πολιτικές.

Θέλω να γνωρίζετε ότι επί της αρχής δεν μπορούμε να αντιληφθούμε αυτή την έννοια παρά μόνο σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση, ειδικά στα ζητήματα που αφορούν τα θέματα της πολιτικής προστασίας, όπου νομίζω ότι έχουμε κάνει σημαντικά βήματα να θεσμοθετήσουμε μια πολύ καλύτερη συνεργασία.

Εγώ θέλω να εκφράσω και την ικανοποίησή μου γιατί πολλές από τις γόνιμες, καινοτόμες ιδέες, τις οποίες πια έχουμε ενσωματώσει στον κεντρικό σχεδιασμό μας προήλθαν από πρωτοβουλίες της τοπικής αυτοδιοίκησης, παραδείγματος χάρη, θέματα όπως η εναέρια εποπτεία των επικίνδυνων για δασικές πυρκαγιές περιοχών.

Οπότε με ενδιαφέρει πολύ να παρακολουθήσουμε αυτές τις πρωτοβουλίες τις οποίες έχετε αναλάβει, να δούμε πώς μπορούμε να θεσμοθετήσουμε καλύτερα τη συνεργασία μας με συγκεκριμένα μετρήσιμα αποτελέσματα.

Και βέβαια, μιας και βρισκόμαστε πια ουσιαστικά προς το τέλος της αντιπυρικής περιόδου -ελπίζω καλοδεχούμενες και οι βροχές για πολλούς και διαφορετικούς λόγους-, θα έχουμε την ευκαιρία μαζί με τον Υπουργό να κάνουμε μια συνολική παρουσίαση, όμως το ισοζύγιο στην Ελλάδα σε σχέση με αυτά τα οποία έγιναν στην Ευρώπη ήταν αναμφισβήτητα θετικό. Κινούμαστε περίπου στον μέσο όρο της εικοσαετίας, όταν στην Ευρώπη νομίζω ότι έχουν καεί κατά μέσο όρο τριπλάσιες εκτάσεις απ’ ό,τι ο μέσος όρος της εικοσαετίας.

Σε μια πολύ δύσκολη χρόνια, δηλαδή, εμείς καταφέραμε και είχαμε αποτελέσματα, τα οποία ήταν αντίστοιχα άλλων ετών.

Αυτό σημαίνει ότι έχει γίνει μια σημαντική πρόοδος, αλλά προφανώς είναι υποχρέωσή μας, ειδικά στα ζητήματα της πολιτικής προστασίας, να βελτιωνόμαστε συνεχώς».​‌‍

Από την πλευρά του ο Γιάννης Κωνσταντάτος τόνισε ότι:

«Για πρώτη φορά, η Αυτοδιοίκηση δεν περιορίζεται σε ρόλο παρατηρητή, δεν συνδικαλίζεται, δεν γκρινιάζει. Έρχεται οργανωμένα, με σχέδιο και τεκμηριωμένες προτάσεις, στο τραπέζι του διαλόγου με την Πολιτεία.

Καταθέσαμε στον Πρωθυπουργό έναν πλήρη, κοστολογημένο και ρεαλιστικό φάκελο για τους οκτώ άξονες πολιτικής προστασίας και ανθεκτικότητας των πόλεων μας. Δείξαμε στην πράξη τι έχουμε ήδη πετύχει – με πρόσφατο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μελέτη πολιτικής προστασίας στον Δήμο Αγίου Ευστρατίου – αλλά και πώς μπορούμε να πάμε συλλογικά ένα βήμα παραπέρα.

Είναι σημαντικό ότι η συζήτηση, που είχε προγραμματιστεί για μισή ώρα, κράτησε τελικά δύο ολόκληρες ώρες. Ο Πρωθυπουργός άκουσε με προσοχή την παρουσίασή μας, αναγνώρισε τη δουλειά του Δικτύου και έδωσε εντολή στους συναρμόδιους Υπουργούς – και ιδιαίτερα στον Υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας κ. Κεφαλογιάννη – να προχωρήσουν άμεσα σε συνεργασία με το Δίκτυο για την υλοποίηση των προτάσεών μας.

Σήμερα, μπορούμε να πούμε πως είναι μια μεγάλη νίκη για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μια νίκη που αποδεικνύει ότι όταν δουλεύουμε συντονισμένα, με σχέδιο και χωρίς τυμπανοκρουσίες, μπορούμε να καταθέτουμε ουσιαστικές λύσεις και να πετυχαίνουμε αποτελέσματα».​‌‍