Το δημογραφικό για την Ελλάδα είναι χωρίς αμφιβολία θέμα εθνικό. Οι τελευταίες έρευνες δείχνουν πως ο πληθυσμός της χώρας μας το 2030 θα είναι κάτω από δέκα εκατομμύρια και η μέση ηλικία θα αγγίζει τα 50 έτη. Οι προβλέψεις είναι ακόμα πιο δυσοίωνες για το 2070: Στην Ελλάδα θα κατοικούν μόλις οχτώμισι εκατομμύρια άνθρωποι. Η εκπόνηση εθνικής στρατηγικής για τη γήρανση του πληθυσμού σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο κρίνεται πιο επιβελημένη από ποτέ.

Σε τοπικό επίπεδο, παράδειγμα προς μίμηση αποτελούν οι κινήσεις του Δήμου Αγράφων, του γηραιότερου δήμου της Ελλάδας, που καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου ο Δήμος να γεμίσει ξανά από παιδιά. Ο Δήμαρχος Αγράφων Αλέξης Καρδαμπίκης μιλάει αποκλειστικά στο e-ota.gr και παρουσιάζει όλο το σχέδιό του για την αντιμετώπιση του δημογραφικού.

Πώς ο Δήμος Αγράφων αντιμετωπίζει το πρόβλημα με το δημογραφικό

Κύριε Καρδαμπίκη είχατε ξεκινήσει την παροχή ενός επιδόματος 1.500 και αργότερα 3.000 ευρώ για κάθε νέο παιδί που γεννιόταν στο Δήμο σας (με οικονομικά κριτήρια πάντα). Βρήκε το δρόμο της αυτή η παροχή; Πώς διευθετήθηκε το όλο ζήτημα που είχε προκύψει;

Ο Δήμος μας είχε δεσμευτεί για τη χορήγηση επιδόματος γέννησης, αρχικά ύψους 1.500 ευρώ το οποίο και κατέβαλλε στις πρώτες οικογένειες και στη συνέχεια 3.000 ευρώ, για κάθε νέο παιδί που γεννιέται στην περιοχή, βάσει κοινωνικών και οικονομικών κριτηρίων. Χάρη στις ενέργειες του Δήμου και την υποστήριξη του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, υπήρξε νομοθετική κατοχύρωση του μέτρου στον νέο Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, που παρουσίασε πρόσφατα ο Υπουργός Εσωτερικών κ. Λιβάνιος.
Οι διαδικασίες βρίσκονται πλέον στο τελικό στάδιο και η χορήγηση του επιδόματος πρόκειται να ξεκινήσει άμεσα μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, όπως ακριβώς είχαμε υποσχεθεί στις νέες οικογένειες των Αγράφων.

Τι δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία για τον Δήμο σας σε ό,τι αφορά τις γεννήσεις;

Ο Δήμος Αγράφων, ο πιο γερασμένος της Ελλάδας, αρχίζει να αλλάζει σελίδα. Χάρη στις στοχευμένες δράσεις μας και τη συνεργασία μας με τον οργανισμό Hopegenesis, πετύχαμε ένα μικρό αλλά ουσιαστικό θαύμα: από μηδενικές γεννήσεις για χρόνια, φτάσαμε στις 10 νέες γεννήσεις μέσα στον προηγούμενο χρόνο. Παράλληλα, σημειώσαμε αύξηση των μαθητών στα Γυμνάσια και Λύκεια του Δήμου Αγράφων, από 253 σε 265, ένα σημαντικό δείκτη ελπίδας για το μέλλον της περιοχής μας. Το αποτέλεσμα αυτό είναι απτό και ενθαρρυντικό.
Αξίζει να τονιστεί πως, στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με την Hopegenesis, καλύπτονται εξ’ ολοκλήρου τα έξοδα εξωσωματικής γονιμοποίησης και το σύνολο των εξόδων γέννας για όλες τις μόνιμες κατοίκους του Δήμου Αγράφων, προσφέροντας μια ανεκτίμητη υποστήριξη στις γυναίκες που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί και ενισχύοντας έμπρακτα την προσπάθεια για δημογραφική ανάκαμψη.

Υπάρχει ενεργή δημογραφική πολιτική;

Αναμφίβολα. Η πολιτική μας περιλαμβάνει:
• Οικονομικά κίνητρα (επίδομα γέννησης, δωρεάν πακέτα βρεφικών προϊόντων).
• Συνεργασίες με φορείς όπως η Hopegenesis.
• Βελτίωση υποδομών: Επιδιώκουμε ενεργά τη δημιουργία ελικοδρομίου για έκτακτες περιπτώσεις υγείας και την καινοτόμο εφαρμογή τηλεϊατρικής, ώστε να εξασφαλίσουμε πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες για όλους τους κατοίκους μας.
• Εκπαιδευτικές δομές: Παρέχουμε δωρεάν σίτιση στους εκπαιδευτικούς Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης των σχολείων μας ως κίνητρο για την ενίσχυση της εκπαιδευτικής κοινότητας και την προσέλκυση νέων εκπαιδευτικών.
• Μετακινητικότητα: Κινητοποιούμε και διεκδικούμε πόρους για την αναβάθμιση του δικτύου των δρόμων μας, ώστε να γίνουν πιο προσβάσιμοι και ασφαλείς για όλους τους κατοίκους, ιδιαίτερα τις νέες οικογένειες με παιδιά.
• Στήριξη ιατρικού προσωπικού: Προσφέρουμε στους γιατρού των περιφερειακών ιατρείων που εργάζονται στην περιοχή μας δωρεάν διαμονή (στέγη, ρεύμα, νερό), ενώ η Περιφέρεια τους χορηγεί επιπλέον επίδομα 400 ευρώ μηνιαίως.
Αυτά τα μέτρα αποτελούν ισχυρά κίνητρα για την προσέλκυση και παραμονή επαγγελματιών υγείας στα Άγραφα.

Υπάρχει επιτελική δομή για την παρακολούθηση των εξελίξεων και τη λήψη μέτρων τόσο σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης όσο και σε δημοτικό επίπεδο;

Ο Δήμος μας έχει συστήσει επιτελική ομάδα παρακολούθησης των δημογραφικών και κοινωνικών εξελίξεων, με σκοπό τη διαρκή αξιολόγηση και προσαρμογή της πολιτικής μας. Η συνεργασία μας με την Περιφέρεια, αλλά και με την κεντρική κυβέρνηση διασφαλίζει ότι οι πολιτικές μας έχουν στέρεη βάση και πραγματικό αντίκρισμα. Ωστόσο, χρειάζονται επιπλέον στοχευμένα μέτρα που θα ενισχύσουν την δημογραφική ανάκαμψη σε βάθος χρόνου. Ένα τέτοιο μέτρο θα μπορούσε να είναι η χορήγηση επιδόματος επαναπατρισμού και προσέλκυσης νέων οικογενειών για όσους αποφασίζουν να επιστρέψουν μόνιμα στον τόπο τους.
Συγκεκριμένα θα πρέπει να δοθούν κίνητρα για την ανακαίνιση ή αποκατάσταση κατοικιών στα χωριά, καθώς και κίνητρα μέσα από τον ΟΑΕΔ, εξασφάλισης εργασίας στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Μόνο έτσι μπορούμε να δημιουργήσουμε τις προυποθέσεις για ουσιαστική και μακροπρόθεσμη επιστροφή ζωής στα Αγραφα.

Έχετε προχωρήσει και σε συνέργειες με τον ιδιωτικό τομέα.

Το 2025, ο Δήμος Αγράφων βρίσκεται στο επίκεντρο μιας σπουδαίας πρωτοβουλίας κοινωνικής ευθύνης. Οι εταιρείες Kidscom και Joie προσφέρουν, για κάθε παιδί που θα γεννιέται στον Δήμο μας μέσα στο έτος, δωρεάν πακέτο βρεφικών προϊόντων αξίας 1.000 ευρώ, που περιλαμβάνει
καρότσι, πορτ-μπεμπέ και κάθισμα αυτοκινήτου.
Πρόκειται για μια συνεργασία-πρότυπο μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, που στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα ζωής και αναγέννησης σε μια απομονωμένη περιοχή που για δεκαετίες γνώριζε μόνο πληθυσμιακή φθορά.

Είστε ικανοποιημένος από τη συνεργασία μας με την Περιφέρεια και το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας; Πως αντιμετωπίζονται οι ανησυχίες σας;

Είμαστε ικανοποιημένοι από τη συνεργασία μας με την Περιφέρεια και το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Υπάρχει συναντίληψη και αποτελεσματική ανταπόκριση στις προτάσεις και ανάγκες που καταθέτουμε.
Μέσα από τον συντονισμό αυτόν, πολλά από τα αιτήματά μας βρίσκουν θετική έκβαση, όπως το επίδομα γέννησης, που πλέον μπαίνει σε φάση υλοποίησης.

Το θέμα της υπογεννητικότητας είναι τελικά πρόβλημα ή πρόκληση για σας;

Ο Δήμος Αγράφων, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει λόγω της γεωγραφικής του θέσης και της γήρανσης του πληθυσμού, επιλέγει να δίνει μάχη με σχέδιο, επιμονή και σύγχρονα εργαλεία. Το θαύμα των 10 γεννήσεων, η αύξηση των μαθητών, οι επενδύσεις σε υγειονομικές και εκπαιδευτικές υποδομές, η στήριξη των εκπαιδευτικών με δωρεάν σίτιση, η αναβάθμιση του δικτύου των δρόμων, τα κίνητρα για τους γιατρούς (δωρεάν διαμονή + επιπλέον επίδομα 400 ευρώ από την Περιφέρεια), η δωρεάν εξωσωματική και γέννα για μόνιμες κατοίκους, καθώς και οι καινοτόμες συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα, αποδεικνύουν ότι η αναγέννηση είναι εφικτή.