Σε ποιες περιοχές «αποδεκατίζεται» ο ΣΥΡΙΖΑ λόγω εκλογικού νόμου

*Του Γιώργου Νόκου

Αντιµέτωπος µε συντριπτική ήττα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ στις επερχόµενες βουλευτικές εκλογές, χάνοντας µεγάλο αριθµό εδρών σε συγκεκριµένες εκλογικές περιφέρειες, ως αποτέλεσµα ενός συνδυασµού παραγόντων.

Ο βασικότερος παράγοντας είναι η γενική καθίζηση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ σε όλη την Ελλάδα και ειδικά στις περιοχές που βρίσκονται από τη Θεσσαλία και βορειότερα, κάτι που φάνηκε στις αυτοδιοικητικές εκλογές και τις ευρωεκλογές. Ενας ακόµα σηµαντικός παράγοντας είναι ο εκλογικός νόµος, ο οποίος ευνοεί το πρώτο κόµµα πανελλαδικά εις βάρος του δεύτερου, ακόµα και αν σε συγκεκριµένες εκλογικές περιφέρειες είναι αντίστροφα.

Τα πλέον αντιπροσωπευτικά παραδείγµατα είναι οι τρεις εκλογικές περιφέρειες όπου ο ΣΥΡΙΖΑ είχε έρθει δεύτερος και στις εκλογές του Σεπτεµβρίου του 2015, παίρνοντας όµως 3 βουλευτικές έδρες λόγω εφαρµογής του εκλογικού νόµου και κατανοµής του bonus των 50 εδρών. Αυτές οι εκλογικές περιφέρειες ήταν του Εβρου, της Μεσσηνίας και της Πιερίας, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ το 2015 απέσπασε 31,87%, 30,50% και 32,43% αντίστοιχα ήταν δεύτερος και πήρε 3 έδρες. Στις ευρωεκλογές, και στις τρεις περιφέρειες εµφάνισε απώλειες σε δύναµη, αποσπώντας 20,19% στον Εβρο, 24,75% στη Μεσσηνία και 17,83% στην Πιερία. Αυτό σηµαίνει απώλεια 10 µονάδων µεσοσταθµικά, η οποία κατά περιπτώσεις µπορεί να αφήσει τον ΣΥΡΙΖΑ ακόµα και χωρίς έδρα, αν το ποσοστό στην περιφέρεια απέχει ποσοστιαία πολύ από το πανελλαδικό. Τέτοιο παράδειγµα είναι η Πιερία.

Οµοια εφαρµογή του εκλογικού νόµου είχε γίνει στην περιφέρεια των Χανίων, στις εκλογές του Σεπτεµβρίου 2015. Εκεί ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε και τις 4 έδρες συγκεντρώνοντας 41,67%, ένα ποσοστό κατά πολύ µεγαλύτερο από το πανελλαδικό 36,46%. Στον αντίποδα, η Νέα ∆ηµοκρατία, παρόλο που είχε έρθει δεύτερο κόµµα, δεν εξέλεξε κανέναν βουλευτή, γιατί το 19,40% που απέσπασε ήταν πολύ χαµηλότερο από το πανελλαδικό 28,09%. Στις ευρωεκλογές η Νέα ∆ηµοκρατία µπορεί να ήρθε δεύτερη, αλλά σε περίπτωση κατανοµής εδρών θα έπαιρνε τις 3 έδρες των Χανίων, αφήνοντας µία για τον ΣΥΡΙΖΑ.

Οι εκλογικές περιφέρειες στις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ θα υποστεί στρατηγική ήττα χάνοντας πολλές έδρες σε σύγκριση µε όσες είχε πάρει το 2015, πάλι λόγω εκλογικού νόµου, είναι οι πενταεδρικές της Εύβοιας, της Φθιώτιδας, της Κοζάνης και των Ιωαννίνων, στις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ είχε πάρει 4 έδρες και η Νέα ∆ηµοκρατία, ως δεύτερο κόµµα, µόνο µία. Και στις τέσσερις εκλογικές περιφέρειες, η εικόνα έχει αντιστραφεί, µε τη Νέα ∆ηµοκρατία να έρχεται πρώτη στις ευρωεκλογές και τον ΣΥΡΙΖΑ να αναµένεται να πάρει στις εθνικές οριακά τη µία έδρα, χάνοντας τις τρεις.

Ο ίδιος «κανόνας» για την κατανοµή των εδρών ισχύει και στις τετραεδρικές περιφέρειες, µε τον ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του 2015 να παίρνει τις 3 από τις 4 έδρες σε Τρίκαλα, Μαγνησία, Κυκλάδες, Κορινθία, Καρδίτσα, Καβάλα, Ηµαθία, Ηλεία και ∆ωδεκάνησα. Σε όλες τις παραπάνω εκλογικές περιφέρειες η Νέα ∆ηµοκρατία πέρασε στην πρώτη θέση, µε τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ να υποχωρούν και τη δύναµή του να φαίνεται ότι θα µειωθεί αισθητά, χάνοντας πολλές έδρες. Μειωµένη κατά µία ενδέχεται να είναι η δύναµη του ΣΥΡΙΖΑ και στην εκλογική περιφέρεια της Πέλλας, όπου το 2015 είχε καταλάβει 2 έδρες ως πρώτο κόµµα και τώρα έχει περάσει στη δεύτερη θέση.

Μεγάλη πτώση αναµένεται στις πενταεδρικές σε Εύβοια, Φθιώτιδα, Κοζάνη και Ιωάννινα

∆ύο εκλογικές περιφέρειες που αποτελούν αίνιγµα για τα ποσοστά που θα αποσπάσει ο ΣΥΡΙΖΑ στις επερχόµενες βουλευτικές εκλογές είναι η Ροδόπη και η Ξάνθη. Στις δύο περιφέρειες που έχουν µεγάλο πληθυσµό µουσουλµανικής µειονότητας ο ΣΥΡΙΖΑ συρρικνώθηκε εντυπωσιακά λόγω της ύπαρξης του µειονοτικού κόµµατος DEB. Το ερώτηµα που τίθεται είναι πού θα στραφούν οι µουσουλµάνοι ψηφοφόροι, έχοντας ως δεδοµένο ότι δεν θα είναι το ίδιο εύκολη η επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ. Στην Ξάνθη, στις εκλογές του Σεπτεµβρίου του 2015 είχε λάβει 47,61% παίρνοντας και τις τρεις έδρες, ενώ στις ευρωεκλογές συγκέντρωσε 19,16%. Στη γειτονική Ροδόπη, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε λάβει 39,35%, παίρνοντας τις 2 από τις 3 έδρες, µε τη Νέα ∆ηµοκρατία να χάνει την έδρα, που κατέληξε στο Ποτάµι, λόγω εκλογικού νόµου.

Μία από τις εκλογικές περιφέρειες στις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ ενδέχεται να καταγράψει ποσοστό υποδιπλάσιο του πανελλαδικού είναι εκείνη της Λακωνίας. Εκτός από το ότι είναι ένα από τα παραδοσιακά προπύργια της Νέας ∆ηµοκρατίας από τη Μεταπολίτευση µέχρι σήµερα, το κόµµα του Αλέξη Τσίπρα εµφανίζει κατακόρυφη πτώση, όπως φαίνεται από το 16,8% που κατέγραψε στις ευρωεκλογές, το οποίο εµφανίζει τάσεις συρρίκνωσης, σύµφωνα µε µετρήσεις, και θα έχει µεγάλη διαφορά από το 23,7% του Σεπτεµβρίου του 2015. Η έδρα του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Σταύρου Αραχωβίτη, εξαρτάται από το ποσοστό του Κινήµατος Αλλαγής στην περιοχή και αν θα πλησιάσει το πανελλαδικό ποσοστό.

Περιοχές που έχουν υψηλή επικινδυνότητα για τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ και τις βουλευτικές έδρες είναι και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, τα οποία επλήγησαν από την προσφυγική κρίση. Στη µονοεδρική περιφέρεια της Σάµου, πρέπει να θεωρείται δεδοµένο ότι η έδρα θα πάει στη Νέα ∆ηµοκρατία, ενώ πιο περίπλοκα είναι τα πράγµατα στη Χίο και τη Λέσβο. Στη διεδρική περιφέρεια της Χίου είθισται το πρώτο και το δεύτερο κόµµα να µοιράζονται τις δύο έδρες, µε τις επερχόµενες βουλευτικές εκλογές να αποτελούν τεστ για τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς το Κίνηµα Αλλαγής κατέγραψε ποσοστό κατά πολύ µεγαλύτερο του πανελλαδικού και αν συνεχίσει να αυξάνει τη συσπείρωσή του δεν αποκλείεται να κάνει τη µεγάλη έκπληξη. Τέλος, στη Λέσβο µπορεί να µην κινδυνεύει να χάσει την έδρα, αλλά σηµειώνει µεγάλες απώλειες.