Σε όλη τη χώρα οι δήμοι αποστέλλουν μαζικά ειδοποιητήρια πληρωμής για οφειλές που προέρχονται από δημοτικές κλήσεις, όπου σε πολλές περιπτώσεις οι πολίτες αξιώνουν τη διαγραφή τους. Οι κλήσεις αφορούν κυρίως οδικές παραβάσεις και προέρχονται τόσο από τη Δημοτική Αστυνομία όσο και από την Τροχαία, με πολλά από τα ποσά να θεωρούνται υπέρογκα από τους δημότες.

Ο Γιώργος Γιάνναρος, Αντιδήμαρχος Οικονομικού Προγραμματισμού της Αθήνας, μιλώντας στα «Π», τόνισε ότι οι διαγραφές των οφειλών γίνονται πλέον βάσει συγκεκριμένων κατηγοριών. «Οι οφειλές των δημοτών προς διαγραφή χωρίζονται σε δύο κατηγορίες», εξηγεί. «Η πρώτη αφορά κλήσεις που έχουν βεβαιωθεί από την οικονομική υπηρεσία πέραν της τριετίας. Στον Δήμο Αθηναίων αυτές εξετάζονται από τη Δημοτική Επιτροπή κάθε Δευτέρα. Σημειωτέον ότι οι κλήσεις της Τροχαίας φτάνουν στο Δήμο ενάμιση χρόνο μετά την παράβαση, οπότε υπάρχει ήδη καθυστέρηση εξωτερικής φύσεως. Αυτή τη στιγμή ολοκληρώθηκε η βεβαίωση των κλήσεων της Δημοτικής Αστυνομίας του 2024 και έχουν αρχίσει να αποστέλλονται τα ειδοποιητήρια πληρωμής».

Η δεύτερη κατηγορία σύμφωνα με τον κ. Γιάνναρο, είναι «όσες κλήσεις έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι και το τέλος του 2018 και ο Δήμος δεν έχει κάνει αποδεδειγμένα καμία ενέργεια είσπραξης της οφειλής. Οι ενέργειες αυτές είναι οι ειδοποιήσεις που αποστέλλονται μέσω της αλληλογραφίας, η δέσμευση του ΑΦΜ (για οφειλές πάνω από 300 ευρώ) αλλά και αναγκαστικά μέτρα είσπραξης όπως η δέσμευση/κατάσχεση τραπεζικού λογαριασμού. Το κομμάτι των ειδοποιήσεων από το Δήμο είναι ένα αγκάθι καθώς πριν το 2019 δεν υπήρχε διαλειτουργικότητα με άλλες δημόσιες υπηρεσίες όπως το Υπουργείο Οικονομικών και οι διευθύνσεις που εντόπιζε η οικονομική υπηρεσία δεν ήταν ακριβείς».

Σε ό,τι αφορά τη ρύθμιση των οφειλών, ο Αντιδήμαρχος Αθηναίων εξηγεί πως «αυτή τη στιγμή οι διακανονισμοί που γίνονται αφορούν ρυθμίσεις μέχρι και 24 δόσεων». Το ζήτημα των κλήσεων παραμένει, ωστόσο τώρα πια υπάρχει σαφές πλαίσιο για το ποιοι μπορούν να διεκδικήσουν διαγραφή και με ποιους όρους.

Οι σαφείς οδηγίες από το Υπουργείο Εσωτερικών

Με διευκρινιστικό έγγραφο (αριθμ. πρωτ. 17729/23.02.2024), το Υπουργείο Εσωτερικών είχε ενημερώσει όλους τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) για το καθεστώς που διέπει τη βεβαίωση και είσπραξη των αυτοτελών προστίμων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.).

Σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο, η βεβαίωση ενός προστίμου πρέπει να πραγματοποιείται εντός τριών ετών από τη λήξη του έτους κατά το οποίο αποκτήθηκε ο τίτλος βεβαίωσης. Η προθεσμία αυτή έχει αποσβεστικό χαρακτήρα, γεγονός που σημαίνει ότι δεν μπορεί να παραταθεί ή να παρακαμφθεί. Όπως επισημαίνει το έγγραφο, η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας έχει παγίως αναγνωρίσει τον απολύτως δεσμευτικό χαρακτήρα αυτής της προθεσμίας.

Έτσι, βεβαιώσεις προστίμων που έγιναν μετά την τριετία θεωρούνται μη νόμιμες, και οι δήμοι που τις εξέδωσαν δεν διατηρούν δικαίωμα είσπραξης των σχετικών ποσών.

Όσον αφορά την είσπραξη των νομίμως βεβαιωμένων προστίμων, το Υπουργείο διευκρινίζει ότι πλέον ισχύει πενταετής αποσβεστική προθεσμία, η οποία αντικατέστησε την προηγούμενη εικοσαετή. Ειδικότερα, για πρόστιμα που γεννήθηκαν μετά την έναρξη ισχύος του νέου νόμου, η είσπραξη μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα σε πέντε χρόνια από τη λήξη του έτους ταμειακής βεβαίωσης.

Αντίθετα, για πρόστιμα που γεννήθηκαν έως την ημερομηνία έναρξης του νέου πλαισίου, παρέχεται μεταβατική δυνατότητα είσπραξης εντός 20 ετών, αλλά μόνο μέχρι τη λήξη διετούς μεταβατικής περιόδου. Μετά την προθεσμία αυτή, όλα τα πρόστιμα υπόκεινται στον κανόνα της πενταετούς παραγραφής.

Το Υπουργείο επισημαίνει ότι αρκετοί δήμοι επιχειρούν να εισπράξουν πρόστιμα πολλών ετών πριν, προκαλώντας διαμαρτυρίες πολιτών και προσφυγές στον Συνήγορο του Πολίτη ή στα δικαστήρια. Η πρακτική αυτή, σύμφωνα με τη νομοθεσία και τις πρόσφατες διευκρινίσεις, είναι νομικά αβάσιμη για πρόστιμα που έχουν παραγραφεί. Η εγκύκλιος αποσκοπεί στην ενιαία εφαρμογή των κανόνων και στην αποφυγή αδικιών σε βάρος των πολιτών.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά