Η ελληνική τοπική αυτοδιοίκηση εν μέσω αλλαγών με τον νέο κώδικα, καλείται να βρει τον βηματισμό της και να απαντήσει στο ερώτημα αν ακολουθεί τις ευρωπαϊκές εξελίξεις ή μένει πίσω από αυτές.

Η βασική διαφοροποίηση των ελληνικών περιφερειών και δήμων με τους ευρωπαϊκούς είναι η αυτονομία σε οικονομικό και διοικητικό επίπεδο. Στην Ευρώπη, σε αντίθεση με τη χώρα μας, οι δήμοι έχουν απευθείας έσοδα στα ταμεία τους και όχι μέσω του κεντρικού κράτους, ενώ οι αρμοδιότητες είναι περισσότερες και πιο σημαντικές.

Για παράδειγμα έχει ενδιαφέρον η λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης στη Γερμανία, με περιφέρειες-μικρά ανεξάρτητα κοινοβούλια και με αντιπεριφερειάρχες-τοπικούς υπουργούς. Ο δήμαρχος στο Βερολίνο ή στο Αμβούργο είναι ένας πραγματικά μικρός πρωθυπουργός, που σίγουρα αυτό δεν μπορούμε να το πούμε για τον αντίστοιχο εκάστοτε δήμαρχο της Αθήνας.

Στο Όσλο, στην Στοκχόλμη, στο Ελσίνκι και στην Κοπεγχάγη, τα δημοτικά συμβούλια λαμβάνουν σημαντικές αποφάσεις για τα ζητήματα της παιδείας και της υγείας στην πόλη, όπως και για θέματα υποδομών, όπως οι νέοι σταθμοί μετρό, τραμ, ποδηλάτων που σχεδιάζονται με βασική προτεραιότητα από την κάθε διοίκηση της πόλης (ακόμη και στον δήμο Κωνσταντινούπολης) και όχι μόνο από κάποιο υπουργείο μεταφορών, όπως γίνεται στην Ελλάδα.

Η διαχείριση των απορριμμάτων και της ανακύκλωσης είναι κεντρική πολιτική της περιφέρειας και του δήμου και οι ετήσιοι προϋπολογισμοί των δήμων είναι υψηλοί, καθιστώντας τους ισχυρούς στην αντιμετώπιση της καθημερινότητας για τον πολίτη.

Στη Γενεύη και στις Ιξέλ των Βρυξελλών, που πρόσφατα διετέλεσαν δήμαρχοι, Έλληνες δεύτερης γενιάς, η συνεργασία των παρατάξεων στη διοίκηση είναι αυτονόητη, με τον δήμαρχο Γενεύης να αλλάζει σχεδόν κάθε χρόνο και τα ποσοστά των παρατάξεων να δίνουν την αναλογία στη διοίκηση, κάτι που στην Ελλάδα φαντάζει ουτοπικό, με τα γνωστά αποτελέσματα της πόλωσης μεταξύ των παρατάξεων στα συμβούλια, χωρίς κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα για το μέλλον της πόλης.

Η Ελλάδα αποτελεί ουραγός στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και απέχει αρκετά για να γίνει ευρωπαϊκή, όχι επειδή δεν έχει ικανό στελεχιακό δυναμικό στους αιρετούς της, αλλά εξαιτίας της μη βούλησης του κεντρικού κράτους να την κάνει οικονομικά ανεξάρτητη, σύγχρονη και καινοτόμα, που θα προσελκύει τους νέους ανθρώπους, όπως γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 6/9.